Ponowne określenie europejskich priorytetów w zakresie kształcenia i szkolenia

W projekcie wspólnego sprawozdania Rady Europejskiej i Komisji określono nowe priorytety europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia w ramach strategii na rzecz kształcenia i szkolenia (ET 2020). Oczekuje się, że Rada przyjmie sprawozdanie do końca roku.

Ustanowione w 2009 r. ET 2020 są dla Komisji, która koordynuje ten proces, państw członkowskich i instytucji edukacyjnych forum wymiany najlepszych praktyk, informacji i porad dotyczących reform politycznych.

Proponowane nowe priorytety to:

• Odpowiednie i wysokiej jakości umiejętności i kompetencje, skupiające się na wynikach, na rzecz zdolności do zatrudnienia, innowacji i aktywnego obywatelstwa;
• Edukacja włączająca, równość, niedyskryminacja i promowanie kompetencji obywatelskich;
• Otwarte i innowacyjne kształcenie i szkolenie, w tym poprzez pełne wykorzystanie ery cyfrowej;
• Silne wsparcie dla edukatorów;
• Przejrzystość i uznawanie umiejętności i kwalifikacji w celu ułatwienia nauki i mobilności zawodowej;
• Zrównoważone inwestycje, wyniki i efektywność systemów kształcenia i szkolenia.

Rozwój i wyzwania

W sprawozdaniu określono różne zmiany i wyzwania w europejskim kształceniu i szkoleniu, uwzględniając różnice między państwami członkowskimi. Stwierdza się w nim między innymi:

Jakość i adekwatność efektów uczenia się ma kluczowe znaczenie dla rozwoju umiejętności. Aby zwiększyć szanse na zatrudnienie, innowacyjność i aktywność obywatelską, podstawowe kompetencje należy uzupełnić o inne kluczowe kompetencje i postawy, w tym kreatywność, przedsiębiorczość i poczucie inicjatywy, umiejętności cyfrowe, języki obce itp.

Chociaż 16 państw członkowskich wprowadziło kompleksowe strategie uczenia się przez całe życie, wszystkie państwa powinny opracować takie strategie i zapewnić przenikanie się różnych form i poziomów uczenia się oraz przechodzenia od kształcenia i szkolenia do pracy.

Środki ograniczające przedwczesne kończenie nauki zostały wprowadzone przez wszystkie państwa członkowskie, ale nie zawsze składają się na kompleksową strategię. Skuteczna reakcja wymaga długoterminowego zaangażowania i współpracy międzysektorowej.

Absolwenci kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) w większości państw członkowskich mają dobre wskaźniki zatrudnienia. Szczególne znaczenie mają praktyki zawodowe oraz programy dualnego kształcenia i szkolenia zawodowego, ponieważ zapewniają one odpowiednie umiejętności, które ułatwiają wejście na rynek pracy. Państwa członkowskie podjęły wiele działań w celu realizacji celów określonych w komunikacie z Brugii (2010), aby poprawić wyniki, jakość i atrakcyjność kształcenia i szkolenia zawodowego, z naciskiem na uczenie się w miejscu pracy. W kolejnym cyklu roboczym należy kontynuować promowanie takiego uczenia się, wzmacniając jednocześnie europejski sojusz na rzecz praktyk zawodowych i zwiększając przewidywanie zapotrzebowania na umiejętności na rynku pracy. Średnioterminowe cele, określone w konkluzjach z Rygi w czerwcu, wyostrzyły punkt ciężkości, a ich liczba jest ograniczona.

Ostatnie tendencje dotyczące niskich umiejętności podstawowych dorosłych i wysokich stóp bezrobocia sprawiają, że konieczne jest wzmocnienie realizacji europejskiej agendy na rzecz uczenia się dorosłych. Priorytety powinny obejmować skuteczniejsze zarządzanie, znaczny wzrost podaży i korzystania z usług, bardziej elastyczną ofertę, szerszy dostęp, ściślejsze monitorowanie i lepsze zapewnianie jakości.

Zarządzanie strategią "Kształcenie i szkolenie 2020" uległo poprawie od czasu wspólnego sprawozdania z 2012 r. i panuje zgoda co do tego, że mocne dowody analityczne i monitorowanie postępów są niezbędne dla skuteczności ram "ET 2020". Będzie to realizowane we współpracy z Eurostatem, siecią Eurydice, Cedefop, OECD i innymi organizacjami.

Wiele państw członkowskich zgłasza środki na rzecz poprawy kształcenia nauczycieli. Nauczyciele powinni być szkoleni, aby radzić sobie z rosnącą różnorodnością uczniów, zapobiegać przedwczesnemu kończeniu nauki oraz optymalnie wykorzystywać innowacyjne metody pedagogiczne i narzędzia ICT, a jednocześnie korzystać ze wsparcia indukcyjnego na wczesnym etapie kariery zawodowej.

Pierwsza tablica wyników mobilności (2014) ujawnia, że środowisko mobilności edukacyjnej jest bardzo zróżnicowane w poszczególnych państwach członkowskich. Należy śledzić i kontynuować działania w zakresie przejrzystości, zapewniania jakości, walidacji i uznawania umiejętności i kwalifikacji. Do monitorowania dowodów w zakresie mobilności potrzebne są lepsze dane.

Narzędzia przejrzystości i uznawania mają zasadnicze znaczenie dla mobilności, zdolności do zatrudnienia i uczenia się przez całe życie, a także dla zapewnienia wykorzystania kwalifikacji zdobytych poza UE. Większość państw członkowskich opracowała krajowe ramy kwalifikacji i odniosła je do europejskich ram kwalifikacji (EQF). Dalsze prace powinny promować przejście od przejrzystości do uznawania w całej Europie, poprzez wzmocnienie roli EQF i promowanie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego. Szczególną uwagę należy zwrócić na uproszczenie i racjonalizację istniejących instrumentów UE dotyczących umiejętności i kwalifikacji skierowanych do szerszego grona odbiorców, aby zwiększyć ich zasięg.

Potrzeba lepszych umiejętności

Komisarz UE ds. zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników Marianne Thyssen powiedziała: "Zatrudnienie młodzieży jest dla tej Komisji najwyższym priorytetem. Aby znaleźć dziś pracę, bardziej niż kiedykolwiek potrzebne są odpowiednie i wysokiej jakości umiejętności. Lepsza współpraca w dziedzinie kształcenia i szkolenia pomoże podnieść poziom umiejętności i kompetencji, aby rozwiązać problem niedopasowania umiejętności, a tym samym wesprzeć młodych Europejczyków w skutecznym wejściu na rynek pracy.

W sprawozdaniu zaproponowano ustalenie nowych priorytetów na okres pięciu lat, zastępując obecne cykle trzyletnie, aby umożliwić oddziaływanie w dłuższej perspektywie czasowej.

Dyrektor Cedefop James Calleja potwierdził zaangażowanie agencji w dalsze wspieranie Komisji, państw członkowskich i partnerów społecznych w realizacji strategicznych celów wspólnego sprawozdania. Nie jest przypadkiem - powiedział - że Cedefop jest tak często cytowany w sprawozdaniu, ponieważ nasze działania są bardziej niż kiedykolwiek wcześniej podyktowane potrzebą myślenia europejskiego, ale także wspierania inicjatyw krajowych i zajmowania się bezrobociem u jego podstaw: potrzebą lepszych umiejętności i bardziej odpowiedniej oferty edukacyjnej i szkoleniowej. Europejski kontekst edukacji i szkoleń powinien być stosowany jako katalizator silniejszego kształcenia i szkolenia zawodowego dla lepszego życia.

Jak czytamy na stronie Cedefop.